Meslek İle İlgi, Değer, Yetenek ve Kişilik Özellikleri İlişkisi

Meslek Nedir?

            Meslek, yararlı mal veya hizmet üretmek ve bunların karşılığında bir gelir elde etmek için yapılan, belli bir eğitimle kazanılan ve kuralları toplum tarafından belirlemiş işe denir.

Meslek seçimi üç aşamada gerçekleşir:

·         Kendini tanıma

·         Meslekleri tanıma

·         Kişisel nitelikler ile mesleklerin gerektirdiği özellikler arasında bağlantıyı kurarak kendine uygun bir mesleği seçmektir.

Meslek seçiminde kendini tanıma ilgi, değerler, yetenek ve kişilik özelliklerinin bilinmesi ile gerçekleşir.

Meslek ve İlgi

Bireyde herhangi bir itici güç olmadan ya da bireye bir ödül vaat edilmediği halde kendiliğinden bir faaliyete başlıyor ve bu faaliyetten doyum sağlıyorsa bireyin o faaliyete karşı ilgisinin olduğu söylenebilir. ‘Neleri yapmaktan hoşlanırım, Neleri sıklıkla yaparım?’ soruları ilgi duyulan alanların anlaşılabilmesi için sorulabilir.

Başlıca ilgi alanları;

· Temel Bilimler        · Sosyal Bilimler       · Canlı Varlıklar                     · İş Ayrıntıları

· Mekanik                   · İkna                          · Ticaret                      · Edebiyat

· Güzel Sanatlar         · Müzik                      · Sosyal Yardım

Meslek ve Değer

Meslek faaliyetlerinin sonunda beklenen doyum genellikle “meslek değeri” olarak adlandırılır.

Başlıca değer alanları;

· Yeteneği Kullanma  · Yaratıcılık   · Yarışma        · Ün Sahibi Olma

· Düzenli Yaşam        · Liderlik        · Kazanç          

Meslek Ve Yetenek

Yetenek; öğrenme gücü, belli bir eğitimden yararlanabilme gücü olarak tanımlanabilir. Yetenek, kalıtımla getirilen gizilgücün, eğitim ve çevre etkisi ile geliştirilmiş kısmını ifade eder. Başlıca yetenek alanlarını şöyle sıralayabiliriz;

Mantıksal-Matematiksel Zeka ·         Matematik öğretmeni ·         Mühendis ·         Mantık bilimci ·         Felsefeci ·         İktisat/Ekonomi	Sözel-Dilsel Zeka ·         Şair ·         Gazeteci ·         Öğretmen ·         Psikolog ·         Psikolojik danışman
Bedensel-Kinestetik Görsel Zeka ·         Aktör/Oyuncu ·         Film yönetmeni ·         Sporcu	Doğa Zekası ·         Çiftçi ·         Ziraatçı ·         Veteriner hekim

Meslek ve Kişilik Özellikleri

Kişilik özellikleri kişinin bireysel özelliklerinin toplamının oluşturduğu görüntü anlamına gelmektedir. Meslek seçimi yaparken bireyin kişilik özelliklerini dikkate almak mesleki doyum için oldukça önemlidir. Holland günümüzde de çok kullanılan meslek seçim teorilerinden biri olan Tipoloji Kuramını geliştirmiştir. Bu kurama göre 6 tip bulunmaktadır.

· Gerçekçi: Belirgin Özellikler: Sabırlı ve hoşgörülü, pratik, maddeci, uyumlu, içten, doğal, iç görüleri ve başarma güdüleri fazla. Tipik Meslekler: Otomobil tamircisi-her çeşit araç teknisyeni, elektrikçi, mühendis, ziraat ile ilgili meslekler, beden eğitimi öğretmeni.

· Araştırıcı: Belirgin Özellikler: Entelektüel, analitik düşünce yapısına sahip, rasyonel, eleştirel, titiz, sabırlı, bağımsız, popüler olmaktan hoşlanmayan. Tipik Meslekler: Biyolog, genetikçi, matematikçi, kimyager, fizikçi, astronot, antropolog, tıp teknisyeni.

· Artistik: Belirgin Özellikler: Heyecan ve coşkuları dengesiz, hayalci, fevri, karmaşık, sezgileri güçlü, bağımsız, duygusal, duyarlı ve etkileyici. Tipik Meslekler: Yazar, ressam, aktör, tiyatro sanatçısı, müzisyen, dekoratör ve mimar.

· Sosyal: Belirgin Özellikler: Yardımsever, sorumluluk sahibi, sosyal iş birliğine yatkın, empatik, arkadaş canlısı, içten, sabırlı, nazik, anlayışlı. Tipik Meslekler: Sosyal hizmet uzmanı, rehabilitasyon danışmanı, psikolog, psikolojik danışman, halkla ilişkiler uzmanı, üniversite öğretim üyesi, öğretmen.

· Girişimci: Belirgin Özellikler: Dışa dönük, enerjik, kendine güvenli, atılgan, fevri, ikna yeteneği yüksek, sabırsız, meraklı, maceracı, iyimser, sosyal, konuşkan. Tipik Meslekler: Satıcı, pazarlamacı, komisyoncu, menajer, politikacı, avukat.

· Geleneksel: Belirgin Özellikler: Dikkatli, titiz, itaatkâr, tutarlı, esnek olmayan, düzenli, sabırlı, vicdanlı, özdenetimli, hayal gücünden yoksun, dengeli. Tipik meslekler: Banka veznedarı, kütüphaneci, daktilograf, postacı, muhasebeci, kitapçı, finans elemanı.

 

 

 

 

 

 

 

Öğretmenler İçin İpuçları

 

· Öğrencilerinizin hangi alanlarda başarılı olduklarını gözlemleyin.

· Öğrencilerinizin neleri yapmaktan mutlu olduklarını gözlemleyin.

· Öğrencilerinizin ilgi duydukları meslekleri araştırarak sınıfta tanıtmalarını isteyebilirsiniz.

· Öğrencilerinizi derslerin dışında farklı alanlara yönlendirebilirsiniz. (Resim yapmak, müzik enstrümanı çalmak, şarkı söylemek, şiir yazmak, spor faaliyetleri, zeka oyunları)

· Öğrencilerinizi tanırken aileleri ile iş birliği içinde olmaya çalışın.

· Öğrencilerinizin düşüncelerini ve planlarını dinleyip, önemseyin.

· Öğrencilerinize kendilerini tanımaları ve meslek seçimleri konusunda onlara güvendiğinizi hissettirin.

· Öğrencilerinizin kararlarını eleştirmeden veya yadırgamadan dinlemeye çalışın.

· Öğrencilerinize meslekler hakkında bilgi vermeye çalışın.

· Öğrencilerinizin ilgi ve yeteneklerine uygun seçecekleri mesleklerle ilgili mesleğin riskleri, çalışma şartları, avantajları, dezavantajları, kazanç durumları gibi bilgileri öğrenebilmeleri için psikolojik danışmanlık ve rehberlik servisine yönlendirin.